Overgang

Overgang en hormonale depressie

De tranen stromen over mijn wangen. Verschrikt kijkt mijn man me aan : “Wat is er in vredesnaam aan de hand?”. Door mijn tranen zie ik zijn vertwijfeling omslaan in begrip: “De hormonen?”. Hormonale depressie is een raar ding. Tot nog toe valt de overgang me lichamelijk best mee. Misschien zit ik nog aan het begin, maar ik heb nog weinig last van nacht zweten. Opvliegers heb ik nog niet echt overmatig. Mijn gewicht blijft redelijk op niveau. Mijn hartkloppingen heb ik inmiddels onder controle met ademhalingsoefeningen. Laat ik hopen dat dát zo blijft. Lichamelijk heb ik vooralsnog weinig te klagen. Het mentale deel is een ander verhaal. De donkere buien die me elke keer toch weer overvallen, zo vlak voor de menstruatie, die blijven moeilijk hanteerbaar.

De ene dag kun je de hele wereld aan, de volgende dag is zelfs je bed uitstappen al een opgave.  Op zulke donkere dagen kost alles zoveel energie. De hele dag doen of er niks aan de hand is, maar van binnen huil je. Zoiets dus. Het vreet energie. En als je dan weet dat het niet zo lang duurt, want over een paar dagen ben je ongesteld, dan is het nog te overzien. Een paar dagen pms-en dan schijnt de zon opnieuw van binnen. Maar in de overgang werkt het net even anders, kom ik nu achter. Want de menstruatie komt niet om de 28 dagen, maar blijft soms wel 65 dagen weg. Dus zit ik vrij lang in een donker gat en heb ik werkelijk geen idee hoe lang het gaat duren. Die onzekerheid maakt het niet makkelijker. Dit zal de reden zijn dat de kans op depressie bij vrouwen in de overgang verviervoudigt.

De volgende klachten kun je ondervinden in de dagen vlak voor de menstruatie:

• irritatie
• angstig
• vermoeid
• boos
• huilerig
• vergeetachtig
• slechte concentratie
• slapeloosheid

Komt het bekend voor? Juist ja, dezelfde symptomen die je ook kunt hebben in de overgang. Maar in plaats van dat je weet, dat het over 3 dagen over is, want dan word je ongesteld, moet je nu maar afwachten hoe lang het nog duurt.

En dan vragen mensen zich af waarom je in de overgang zo snel chagrijnig bent. 

Helaas is er geen pilletje tegen hormonale depressie of tegen de klachten die we in overgang ervaren. Wel kun je een aantal dingen doen om de klachten te verminderen.

Menstruatie dagboek

Ik gebruik al enige jaren de app P tracker. Hierin houd ik bij wanneer ik ongesteld word, hoe lang de menstruatie duurt en ook welke klachten ik heb. Niet alleen lichamelijk, ook klachten die wijzen op hormonale depressie. Als ik begrijp in welk gedeelte van de cyclus ik zit, maakt dat de klachten draaglijker. Natuurlijk wordt dat moeilijker als de cyclus onregelmatig is of zelfs helemaal wegblijft. Het praat echter wel makkelijker bij de dokter als ik weet wanneer ik voor het laatst ongesteld ben geweest en welke klachten ik toen had. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik vrij regelmatig in mijn ongesteldheid was, totdat ik bovenstaande tabel opende en met de neus op de feiten werd gedrukt: ik ben al heel lang onregelmatig.

Bewegen

Het lijkt zo simpel. 30 Minuten per dag bewegen en je voelt je beter. Maar wat als het al moeite kost om uit bed te komen? Je moe en gestressed uit je werk komt en het laatste waar je zin in hebt is om je naar de sportschool te slepen. Toch doen! Hoe zwaar het je ook valt, ik garandeer je, dat je je beter voelt als je toch gegaan bent. Sinds ik ben gaan hardlopen, twee jaar geleden, heb ik gemerkt dat ik me écht beter voel als ik toch gegaan ben. Hoe zwaar het me ook valt om de deur uit te gaan. Ik heb een regel geleerd van Sportrusten die ik hanteer: ik ga 12 minuten rennen en als ik me dan nog niet beter voel, dan ga ik naar huis. In die twee jaar is het nog nooit gebeurd dat ik na 12 minuten omgekeerd ben. Ik heb altijd nog mijn trainingen afgemaakt om met een glimlach thuis te komen. Het werkt écht!

Let op je voeding

Een laag oestrogeen niveau komt veel voor in de menopauze en kan verdrietige gevoelens of een algeheel gevoel van hopeloosheid tot gevolg hebben. Toen ik dat las, had ik echt zo’n Aha! gevoel. Je kunt veel sturen met voeding.  Zelf voel ik me een beetje beter nu ik in plaats van  gewone melk, kies voor ongezoete sojamelk in mijn koffie, af en toe een shake of pap maak met ongezoete sojamelk en aan mijn salade kikkererwten en rauwe broccoli toevoeg. Plantaardig oestrogeen geeft serotonine een boost en juist dat hormoon helpt in het gevecht tegen depressie.

Chocolade is goed voor je bloedvaten, je concentratie én voor je humeur.

Phyto oestrogenen kun je vinden in een groot aantal groenten. Asperges, peulvruchten, paprika, broccoli, maar ook in appels en peren. Plantaardig oestrogeen heeft een veel zwakkere werking dan menselijk oestrogeen, maar kan toch gunstig uitwerken voor vrouwen in de overgang. Wat voor ons allemaal positief werkt: chocolade! Niet alleen is (donkere) chocolade goed voor je bloedvaten en helpt bij je concentratie, chocolade heeft een positieve invloed op je humeur.

Hormoontherapie

Zoek hulp bij een specialist! Ik meen het. We kunnen nog zo ons dieet aanpassen, aan het trainen gaan en zorgen dat we voldoende slaap krijgen (hoe dan, als we ’s nachts wakker gehouden worden door de opvliegers?), in sommige gevallen is er net wat meer nodig om hormonale depressie aan te passen. Een hormoon vervangend supplement bijvoorbeeld. Voor mij is het al voldoende te weten dat ik bij mijn gynaecoloog terecht kan, als ik het niet meer zie zitten. De wetenschap dat zij mijn klachten serieus neemt, haalt de scherpte al weg. Maar mijn gynaecoloog heeft me wel gewaarschuwd: als het echt zo donker wordt dat ik het niet meer zie zitten, moet ik niet aarzelen om te bellen. Een hormoontherapie kan verlichting brengen. Er zijn diverse vrouwenpoliklinieken in Nederland waar je terecht kunt, ook voor hormonale depressie. Zolang het hanteerbaar is voor me, doe ik nog zonder hormoontherapie. Het is al heel fijn te weten dat die beschikbaar is, zo nodig.

Ik weet dat het wel weer goed komt. Ik weet alleen nog niet wanneer.

En toch ben ik een gelukkig mens. Mijn man leest mijn hormonen-level inmiddels like a pro. Hij reageert op mijn tranen met een knuffel en een reep chocolade. En ik weet dat het wel weer goed komt. Ik weet alleen nog niet wanneer.