Boeken / Overgang

Overgang en Alzheimer: is er een verband?

Hoe groot is de kans eigenlijk, dat je Alzheimer krijgt in de overgang? Want, wees eerlijk. Hoe vaak loop jíj naar de ijskast, maar zodra je de deur opendoet, ben je al weer vergeten wat je wilde pakken? Of open je Google, maar je wordt afgeleid omdat Facebook openstaat en je vergeet compleet wat je ook al weer wilde opzoeken. En hoe vaak, weet je 100% zeker weet dat jíj je bril op tafel hebt gelegd, maar je kunt hem nergens vinden. Van ellende pak je je reservebril. Degene die niet lekker meer zit, omdat je er bovenop bent gaan zitten. Als je hem opzet, merk je dat bril 1 de hele tijd op je hoofd heeft gezeten. Ben ik dan echt de enige die af en toe vreselijk aan haar geestelijke vermogen twijfelt?

De bron voor opvliegers, depressie en nachtelijk zweten ligt in de hersenen.

Er wordt veel aandacht besteed aan borstkanker, baarmoederhalskanker en eierstokkanker, maar er wordt nog bijzonder weinig onderzoek gedaan naar wat er gebeurt met het vrouwelijk brein gedurende de overgang. Opvliegers, nachtelijk zweten en depressie, allemaal klachten gerelateerd aan de overgang, worden niet veroorzaakt door de eierstokken. De oorzaak ligt voornamelijk in de hersenen. Omdat het oestrogeen level daalt, verouderen de hersenen. Dit draagt niet alleen bij aan veel van de overgangsklachten, maar kan ook plak veroorzaken.

Oestrogeen beschermt onze hersenen tegen plak. Plak is ’t begin van Alzheimer.

Kort samengevat: wanneer oestrogeen ons in de steek gaat laten in de overgang, verliezen onze hersenen een belangrijke beschermvrouwe. Niet geheel toevallig krijgen twee keer zoveel vrouwen als mannen Alzheimer. De beginfase ligt vaak rond de 40 jaar. Er lijkt dus wel degelijk een verband te zijn tussen overgang en Alzheimer, zo zegt Dokter Lisa Mosconi. Zij is directeur bij het Instituut voor Alzheimer preventie in New York en zij heeft zich als neurowetenschapper niet alleen gespecialiseerd in de nucleaire geneeskunde, maar ook in de voedingskunde en de invloed van voedsel op onze hersenen.

Oestrogeen beschermt het vrouwelijk brein tegen ouder worden en verkalking. 

Zij schreef in the The New York Times een opiniestuk waarin ze de hoop uitsprak dat het over tien jaar heel normaal zal zijn om vrouwen vanaf de middelbare leeftijd preventief te testen op Alzheimer. Zoals we nu ook de testen hebben voor baarmoederhalskanker en borstkanker. In de tussentijd heeft ze een boek geschreven, waarin ze in klare taal vertelt hoe wij vrouwen, door ons dieet aan te passen, de effecten van de overgang en daarmee ook het risico op Alzheimer kunnen verkleinen. Haar boek “Brain Food” onderbouwt met onderzoeken hoe we dat kunnen doen.

In de afgelopen drie minuten, kregen 3 mensen Alzheimer. Twee daarvan waren vrouwen.

Dr. Lisa Mosconi legt in haar boek heel duidelijk uit, waarom het zo belangrijk is om zo vroeg mogelijk met preventie te beginnen: de huidige medicijnen voor Alzheimer, verminderen weliswaar de symptomen, maar ze kunnen niet de schade teniet doen die veroorzaakt worden door veroudering en ziekte. Beschadigde hersencellen, kunnen niet meer herstellen. Voorkomen is in dit geval des te belangrijker. Genezen gaat immers niet. Hoe eerder we beginnen met het geven van hersenwaardig voedsel, des te beter.

Alzheimer is een vorm van dementie en dat ontstaat niet binnen één jaar. Onderzoek wijst uit dat de veranderingen in ons brein, die leiden tot dementie al plaatsvinden tientallen jaren voordat de eerste symptomen te zien zijn.  Er is steeds meer bewijs dat een gezond dieet de hersenfunctie stimuleert en onderhoudt, en zelfs Alzheimer kan vertragen en hopelijk ook voorkomen. De gezondheid van onze hersenen is daarmee in grote mate afhankelijk van onze voedselkeuzes. Bijkomend voordeel: het dieet is ook gezond voor het hart, helpt bij diabetes en bij diverse stofwisselingsziekten.

FunFact: Wereldwijd hebben 46 miljoen mensen last van een vorm van dementie. In het jaar 2050 zal dit aantal 132 miljoen zijn. Twee keer zoveel vrouwen als mannen.

Maar met al die diëten van tegenwoordig, wat mag je nog wel eten? Paleo, Keto, Atkins, glutenvrij, you name it, elke site heeft wel zijn adviezen. Welke keuzes moet je maken? Dr. Lisa heeft jarenlang onderzoek gedaan en haar adviezen volg ik graag op. Kijk, wij overgangsvrouwen, hebben het bijkomende probleem dat ons oestrogeen met pensioen gaat. Om dit tekort een beetje aan te vullen, kun je een aantal dingen aan je dieet toevoegen.

Kikkererwten, knoflook, abrikozen en soja geven de oestrogeen productie een extra steuntje in de rug. Maar vitamine C en vitamine E zijn in de overgang net zo belangrijk: bessen, citrusfruit, amandelen, rauwe cacao, avocado’s, zoete aardappel, noten en veel, heel veel groene groente. Het is toch geen straf om deze zaken toe te voegen aan je dieet? En niet alleen blijft hiermee je oestrogeen een beetje op peil, je beschermt je hersenen tegen een versnelde achteruitgang.

Nee, je hoeft niet vegetarisch te worden. Maar eet wel veel groenten!

Moet je daarom maar vegetariër worden? Nee, dat hoeft niet, maar het is wel belangrijk om meer groene groenten (asperges, kool, broccoli, spinazie, etc) te eten. Niet alleen ’s avonds, maar het liefst ook tijdens lunch. Sinds kort ben ik begonnen om ook te ontbijten met een salade. Toegegeven, mijn ontbijt is rond 11 uur, dus meer een vroege lunch, maar toch. Ik voel me fitter, heb minder last van opvliegers en ik krijg geen 4 uur instorting meer op mijn werk.

Kikkererwten, abrikozen en soja om de oestrogeen productie te stimuleren. 

Daarnaast is het ook verstandig om minstens driemaal per week vette vissen toe te voegen aan je dieet: gerookte makreel, haring, zalm, sardines, ansjovis. De omega-3 vetten dragen bij aan een gezonde geest, maar ook B-12 is broodnodig, voor je zenuwstelsel. Dokter Lisa heeft nog een glamoureuze toevoeging aan het dieet: kaviaar! Twee tot drie theelepels zou genoeg zijn. Persoonlijk kan kaviaar mij niet bekoren, maar makreel en zalm gaat mij wel lukken drie keer per week. Ben je niet zo’n viseter? Of ben je vegetarisch?

Vis kun je ook vervangen door amandelen, walnoten, chia- of lijnzaad.

Dan kun je vis ook vervangen door amandelen, walnoten en chia en lijnzaad. Het lijkt een inkopper, maar gefrituurd eten mag je helemaal schrappen. Natuurlijk weten we allemaal dat die frieten  niet goed voor ons zijn. Hoe biologisch ze ook zijn. Maar er zijn  gezondere opties! Zoete aardappel uit de oven, gedrenkt in kokosolie lekker knisperig gebakken, is een toevoeging die ook nog eens overheerlijk is. En zo staat het boek van Dr. Lisa vol met tips en adviezen die een inkijkje geven in hoe wij ons brein kunnen beschermen tegen onnodige veroudering. En de overgang een klein beetje makkelijker maken.

Ik loop nog steeds met vlagen een kamer in om me vervolgens af te vragen wat ik ook al weer wilde doen.

Ik ben nu drie weken bezig, om mijn voedingspatroon langzaam aan te passen. Het boek heb ik nog niet helemaal uit, dus ik zal vast tot nog wel meer inzichten komen. Maar tot nog toe, voel ik me fitter en ben ik drie kilo lichter. Ik heb geen honger, ik heb geen opgeblazen gevoel meer, mijn opvliegers zijn verdwenen. Alleen maar voordelen, dus? Nou nee, mijn vergeetachtigheid is nog niet echt verbeterd. Bij vlagen loop ik nog steeds een kamer in en vraag me vervolgens af waarom ik ook al weer die kamer in liep. Maar of dat helemaal zal verdwijnen?